SYSTEM TRAINEES, czyli jak powstała idea produkowania idoli w Azji?

 

            Kiedy mówimy o kpopie, o tym jak cała koreańska maszyna koreańskiego przemysłu muzycznego funkcjonuje, zawsze prędzej czy później pojawi się słowo trainee. A to już tylko uruchamia domino, czym jest system trainee, jak powstał, czemu i jak dużą rolę odgrywa w kpopie. System trainee obecnie stanowi podstawę kpopu, trudno znaleźć idoli, którzy zadebiutowali bez stażu w wytwórni (o ile tacy idole są). I w całym obecnym dyskursie jak ważny dla koreańskiego przemysłu muzycznego jest ten system pomija się jedną ważną kwestię - system trainee nie powstał w Korei.

Geneza systemu trainee

            Mówiąc o początkach systemu trainee należy cofnąć się do lat 60. ubiegłego wieku, do Japonii. To tam w 1962 roku Johnny Kitagawa założył jedną z największych wytwórni muzycznych na świecie - Johnny&Associates i utworzył zespół Johnnys, który uznaje się za pierwszy zespół idoli w Japonii. Kitagawa jest tak naprawdę pionierem i ojcem systemu trainee, który przez długi czas był określany jako formuła Johnnego i miał ogromny wpływ na rozwój przemysłu muzycznego, ale również i show-biznesu w Azji. 

Wizerunek starszego Johnnego Kitagawy w japońskiej prasie.

            Czy system trainee Kitagawy można porównać do koreańskiego systemu trainee? Z pewnością tak. Jeżeli mielibyśmy skrócić na czym polecała formuła Johnnego, można powiedzieć, że skupiała się na tym, aby firma rozrywkowa organizowała przesłuchania lub sama wyszukiwała młode (z naciskiem na młode) talenty. Następnie selekcjonowała osoby, które chce przyjąć pod swoje skrzydła, aby te pod okiem ich nauczycieli udoskonalali swój śpiew, taniec, ale również i aktorstwo, dopóki nie uzna się, że ci są gotowi na debiut. Brzmi znajomo?

Mimo iż Japończyk wprowadził swoją wizję w życie już w latach 60., to jednak prawdziwy "boom" nastąpił dekadę później, kiedy w latach 70. ubiegłego wieku, zaczęto organizować przesłuchania muzyczne na szeroką skalę. Był to na tyle duży sukces, że w przygotowaniach i promocji tych wydarzeń często brała udział sama telewizja. Wszystko po to, aby odnaleźć nowe talenty, które będą chciały stać się trainees w wytwórniach muzycznych.

Oczywiście biorąc pod uwagę ogromny sukces Johnny&Associates, również inne japońskie firmy rozrywkowe poszły jego śladem. Popularny damski duet Pink Lady zaczął swoją karierę właśnie po przesłuchaniach telewizyjnych Yamaha "Challenge on Stage". Jednak z czasem inne wytwórnie, aby ograniczyć koszty utrzymania stażystów, nie kontynuowały idei systemu trainee, a od razu gwarantowały debiut na scenie. To doprowadziło do tego, co możemy dostrzec obecnie. Mimo iż system trainee powstał w Japonii to jednak poziom trainees w kpopie i jpopie różni się diametralnie, co można dostrzec w serii Produce 48.

            Johnny Kitagawa był nie tylko pionierem systemu trainee na świecie, był również osobą, która w całej Azji spopularyzowała ideę idoli performerów, czyli muzyków, którzy podczas swoich występów dostarczają odbiorcy każdego aspektu, od śpiewu, po taniec, charyzmę i element wizualny w postaci określonego konceptu. Jego marketing spowodował, że firma J&A całkowicie zdominowała przemysł muzyczny w Japonii i zaczęła wywierać ogromny wpływ na inne sektory show-biznesu w kraju.

System trainees, który stworzył bardzo szybko przyjął się w japońskim show-biznesie, a jego rozpoznawalność w całym kraju była tak duża, że grupę trainees J&A określano Johnny Juniors (odpowiednik kpopowego np. SM rookies), wszystko reklamowane twarzą samego Kitagawy.

Logo wytwórni Johnny & Associates.

Gdzie w tym wszystkim jest kpop?

           System trainee w Korei powstał dopiero w latach 90. ubiegłego wieku z inicjatywy koreańskiego solisty i założyciela wytwórni SM Ent. - Lee Soomana. Mimo iż w środowisku kpopowym jest on uznawany za ojca wizji trainee to jednak wprowadził on system stażystów w Korei 30 lat po Johnnym Kitagawa. Jest to fakt, do którego nawet Koreańczycy niechętnie przyznają się przez stosunki koreańsko-japońskie oraz to, że kpop stał się jednym z głównych produktów eksportowych Korei, a jednak jego podstawa nie jest oryginalnie koreańska.

            Skąd Lee Sooman miał pomysł na koreański system trainee?

Lee Sooman przed założeniem wytwórni muzycznej sam był solistą, miał chęci do zrobienia czegoś więcej, jednak przez panującą ówcześnie cenzurę muzyczną, odsunął swoje plany i wyleciał do Stanów Zjednoczonych. To tam ukończył edukację, a natchniony występami Michaela Jacksona wrócił z wizją, jak przemysł muzyczny w Korei może wyglądać. I cóż, kiedy Lee Sooman założył SM Ent., w Korei już nie panowała cenzura, w dodatku istniały boysbandy popowe - SoBangCha, Seo Taiji&Boys, a sam system trainee funkcjonował i przechodził szczyt popularności w Japonii. 

Czy Lee wzorował się na wizja Johnnego Kitagawy? To ciężko stwierdzić, ponieważ sam Sooman nigdy nie wypowiedział się na ten temat, natomiast od lat w prasie przyjmuje tytuł ojca systemu trainee. Jedno co można stwierdzić na pewno to to, iż Lee musiał zdawać sobie sprawę z istnienia J&A oraz Kitagawy. Dlaczego? Ponieważ, kiedy w Japonii szczyty rozwoju przechodziła działalność Kitagawy oraz jego system trainee, SM Ent. zadebiutowało tam pierwszego idola - BOA i SM planując jej debiut wiedziało jak wygląda japoński rynek muzyczny.

            Mimo iż Sooman nie jest pierwszym ojcem wizji trainee nie był to można powiedzieć, że to jego plany rozszerzenia wpływu kpopu po Azji doprowadziły do tego, że sam system został bardziej spopularyzowany. Zaczął on organizować przesłuchania nie tylko w Korei czy Japonii, ale również i Stanach Zjednoczonych, Chinach. Wszystko po to, aby wyłapać największe talenty i zaoferować im możliwość trenowania pod skrzydłami SM Ent. 

            Można powiedzieć, że kiedy w Korei wizja systemu trainee dopiero powstawała, w Japonii biznes ten kręcił się bardzo dobrze i został rozszerzony nie tylko o muzyków, ale również hosting programów rozrywkowych, jako kolejny talent trenowany i oferowany przez Johnny Juniors, czyli trainees Johnny&Associates. Wartym zaznaczenia jest również to, że początkowo system trainee w Japonii był trochę bardziej rygorystyczny niż ten, który znamy w Korei. Główną różnicą było to, że marketing wokalny i taneczny zespołów powstałych z byłych stażystów w Japonii kończył się, kiedy członkowie osiągali wiek ok. 25 lat i bardzo szybko przechodzili na emeryturę, będąc za starymi, aby nadal spełniać ideę idoli. Taki limit wiekowy w Korei nigdy nie został jasno określony, mimo iż przez obowiązkową służbę wojskową wytwórnie preferują młodszych chłopców do przyjęcia jako trainees.  

Dlaczego powstał system trainee?

Na te pytanie odpowiedź znajdziecie w kolejnym poście, który będzie dotyczył konceptu idola.

Dzisiejszy post jest pierwszą częścią zagadnienia, który osobiście określiłam jako historia zawodu idola. Drugi post kończący tę serię będzie dotyczył już samego konceptu idoli, tego gdzie i kiedy kształtował się i jakie idee spełnia. Aby przedstawić założenia systemu trainee najlepiej zrobić to na konkretnych przykładach. Jednak do tego wypada najpierw wytłumaczyć, czego właściwie oczekiwano od idoli prawie pół wieku temu, wtedy przejrzyste będzie to w jaki sposób system trainee był na to najlepszym rozwiązaniem.

cr. The Guardians - J-Pop's dream factory
Japantimes - So, you wanna be a Johnny?